Gdy zachowanie dziecka odbiega od tego, czego oczekujemy, sytuacja staje się bardzo trudna. Dziecko jest nieszczęśliwe, nie umie poradzić sobie z przytłaczającą sytuacją. Dorosły próbuje zrobić co w jego mocy, żeby zakończyć trudną sytuację, a także żeby dziecko „nauczyło się, że tak nie można robić”.
W ten sposób, mimo najlepszych chęci, dorosły często wpada w jedną z pułapek wychowawczych. Wydaje się, że skorzystanie z danego sposobu postępowania to wspaniały pomysł, ale szybko okazuje się, że kolejny raz jest się zakleszczonym pomiędzy chęcią pozytywnego wpłynięcia na dziecko a coraz bardziej nakręcającą się spiralą złości.
- Krytyka
Zwiększa poczucie niekompetencji dziecka
Nie motywuje do zmiany - Sarkazm
Nie ma wartości informacyjnej
Często jest kierowany do dzieci, których rozwój poznawczy nie umożliwia jeszcze rozumienia idei sarkazmu - Logika
Logiczne tłumaczenie często oparte jest na rozumowaniu dorosłego, które nie może być jeszcze przyswojone przez dziecko (zwłaszcza w silnych emocjach). Dodatkowo często zdarza się, że w trakcie takiego tłumaczenia dziecko dostaje bardzo dużo uwagi dorosłego za zachowanie, które nie jest pożądane, co może być swojego rodzaju "nagrodą" i może prowadzić do częstszego pojawiania się takiego zachowania - Groźby
Najczęściej padają impulsywnie. Choć w momencie wypowiadania często wydają się być sensowne, to po przemyśleniu okazuje się, że nie chcielibyśmy ich egzekwować - Kłócenie się
Odbywa się w silnych emocjach
Nie ma wartości informacyjnej
Kieruje uwagę na zachowanie niepożądane - Zadawanie pytań
"O czym Ty myślałaś?" "Dlaczego znowu jesteś niegrzeczny?"
Przy takich pytaniach dziecko często przyjmuje postawę defensywną lub kłamie
Czasem dziecko obiecuje w takim momencie poprawę, jednak z uwagi na nasilenie emocji, nie jest to wówczas "przemyślana wypowiedź"
Dodatkowo, zadawanie pytań daje bardzo dużo uwagi zachowaniu trudnemu - Przemoc werbalna i fizyczna
Absolutnie nie można jej stosować
Co zamiast tego?
- Ignoruj zachowania niepożądane
Zwracanie uwagi na dziecko, które zachowuje się nieodpowiednio często jeszcze bardziej "nakręca" to zachowanie. Odebranie uwagi zachowaniu pozwala na stopniowe wyciszenie - Wzmacniaj zachowania innych dzieci
Zwracanie uwagi na te dzieci, które zachowują się prawidłowo może być silnym narzędziem w pracy nad trudnymi zachowaniami - Przerwij, przekieruj i wzmocnij
Przenieś uwagę dziecka na coś innego i wówczas pochwal dziecko, daj mu pozytywną uwagę; gdy będzie już spokojniej, wróćcie do trudnego tematu
Jak działać, by techniki mogły działać najlepiej?
Na co trzeba uważać?
Co robić, żeby wygaszać trudne zachowania dziecka?
Zapraszamy na nasze szkolenie on-line „Podejmij wyzwanie! Zachowania trudne w domu, szkole i w przedszkolu”.
Szkolenie odbędzie się w dniach 20-28.04.2020r.
Artykuł na podstawie: Suchowierska, M., Ostaszewski, P., Bąbel, P. (2012). Terapia behawioralna dzieci z autyzmem. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.)