Stadium sensomotoryczne
Zgodnie z teorią Piageta, pierwsze stadium rozwoju dziecka to stadium sensomotoryczne. Oznacza to, że małe dzieci rozwijają się przez koordynowanie działania z danymi sensorycznymi.
Dzięki temu, dzieci tworzą schematy behawioralne, czyli skrypty zachowania pozwalające na poznawanie otoczenia i wpływanie na nie. Rozwój kolejnych etapóww pierwszych dwóch latach życia opisuje teoria Piageta.
W pierwszych dwóch latach życia dziecko przechodzi od aktywności odruchowych, takich jak ssanie mleka, przez aktywności dotyczące własnego ciała dążące do przyjemności (ssanie kciuka) i aktywności przyjemne wykraczające poza własne ciało (przypadkowe czynności, planowe poszukiwanie przedmiotów) aż do celowego eksperymentowania
z przedmiotami. Pod koniec tego stadium dziecko uczy się rozwiązywać niektóre problemy dzięki operacjom wykonywanym w myślach. Umieją wtedy wymyślić, jak rozwiązać problem inaczej, niż za pomocą metody prób i błędów.
Na ilustracji poniżej znajduje się bardziej szczegółowy opis poszczególnych etapów stadium sensomotorycznego.
Należy dodać, że już w pierwszym etapie może tworzyć się pewna elastyczność, dziecko może dostosowywać sposób ssania.
Pomiędzy 8 a 12 miesiącem życia dzieje się w rozwoju dziecka jeszcze jedna ciekawa rzecz. U dziecka wykształca się wówczas stałość
przedmiotu. Czyli świadomość, że przedmioty istnieją również wtedy, gdy zostaną
schowane. Przed tym okresem, dzieci tak bardzo polegają na swoich zmysłach, że
gdy zabawka przestaje być widoczna, to dla dziecka zupełnie znika. Gdy schowamy przedmiot, dziecko nie będzie wykonywało czynności, by go odzyskać. Pomiędzy ósmym
a dwunastym miesiącu dziecko dąży do zdobycia przedmiotu, który jest poza zasięgiem wzroku. Według niektórych badaczy sugeruje to, że dziecko może tworzyć mentalny obraz przedmiotu, wiedzę o jego istnieniu.
Rozwój poznawczy dziecka w pierwszych latach jest nieodłącznie związany z przetwarzaniem doświadczeń sensorycznych i eksperymentowaniem z otaczającym światem. Do prawidłowego rozwoju poznawczego dziecko potrzebuje więc przede wszystkim naturalnego kontaktu z przedmiotami, na których dziecko może sensorycznie, za pomocą własnych zmysłów, przeprowadzać eksperymenty.
Pamięć
W pierwszych dwóch latach rozwija się również pamięć dziecka.
Po tym, gdy dziecko bawi się zabawką ze specyficznym mechanizmem, niespotykanym
przez dzieci na co dzień, dziecko roczne pamięta sposób działania przez 8
tygodni! Dziecko osiemnastomiesięczne może to pamiętać aż przez 13 tygodni!
Na podstawie: Schaffer, D. R. i Kipp, K. (2012). Psychologia rozwoju człowieka. Od dziecka do dorosłości. Gdańsk: Harmonia Universalis.
Trempała, J., Kielar-Turska, M., Niemczyński, A., Czerwińska-Jasiewicz, M. (2018). Psychologia rozwoju człowieka: podręcznik akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Zapraszamy również do lektury artykułu o rozwoju emocjonalno – społecznym dzieci
w pierwszych latach życia: